مشاوره مهاجرت به اروپا

 

پیمان شنگن

نام پیمان شنگن (Schengen agreement) از نام شهری کوچک در کشور لوکزامبورگ می‌آید. هفت کشور عضو اتحادیه اروپا در ژوئن ۱۹۸۵ پیمان‌نامه‌ شنگن را امضا کردند.

توافق‌نامه شنگن (به انگلیسی: Schengen Agreement) توافق‌نامه‌ای است که به برداشته شدن مرز بین ۶ کشور اروپایی انجامید و امکان مسافرت بدون روادید بین این کشورها را فراهم کرد. این توافق‌نامه در سال ۱۹۸۵ بین پنج کشور اروپای غربی به امضا رسید و کشورهای دیگر به تدریج به این توافق‌نامه ملحق شدند. در حال حاضر ۲۶ کشور اروپایی از قوانین این توافق‌نامه پیروی می‌کنند.

شنگن منطقه‌ای است که در آن کنترل مرزی وجود ندارد .

قوانین ویزای شنگن اروپا

قوانین ویزای حوزه شنگن (اروپا) به قوانینی گفته می‌شود که توسط اتحادیه اروپا تعیین و در حوزه شنگن و دیگر اعضای اتحادیه اروپا به اجرا در می‌آید. این قوانین می‌گوید اگر فردی غیر اروپایی بخواهد به کشورهای عضو اتحادیه اروپا، حوزه اقتصادی اروپا، سوئیس، کراواسی، بلغارستان، قبرس یا رومانی شود باید ویزای شنگن دریافت کند.

حوزه شنگن شامل ۲۲ کشور عضو اتحادیه اروپا و چهار کشور غیر عضو ایسلند، لیختن‌اشتاین، نروژ و سوئیس می‌شود. بلغارستان، کراواسی، قبرس و رومانی هنوز عضوی از شنگن نیستند اما قوانین ویزای آنها بر اساس قوانین ویزای شنگن بنا شده است.

با در نظر گرفتن اهداف سفر، ویزای عادی شینگن  به چهار نوع  D,  C , B , A  تقسیم می‌شود.

تاریخچه

توافق‌نامه شِنگن در سال ۱۹۸۵در لوکزامبورگ از سوی بلژیک، فرانسه، آلمان غربی، هلند و لوکزامبورگ به امضا رسید. تمام کشورهای اتحادیه اروپا بجز بریتانیا و ایرلند وارد این توافق‌نامه شده‌اند. در حال حاضر ۲۶ کشور عضو این توافق‌نامه هستند. این ۲۶ کشور عبارت اند از: اتریش، بلژیک، جمهوری چک، دانمارک، استونی، فنلاند، فرانسه، آلمان، مجارستان، ایسلند، ایتالیا، لتونی، لیتوانی، لوکزامبورگ، مالت، هلند، نروژ، لهستان، پرتغال، اسلواکی، اسلوونی، اسپانیا، سوئد، سوئیس.

هدف از امضای پیمان‌ شنگن پایان دادن به بازرسی‌های داخل مرزهای اتحادیه اروپا برای گذرنامه بود. در سال‌های بعد کشورهای دیگری هم به این پیمان‌نامه پیوستند.

ویزای شنگن

افرادی که از کشورهای دیگر می‌خواهند به ۲۶ کشور عضو پیمان شنگن سفر کنند، تنها کافی است ویزای یکی از این کشورها را بگیرند. پس از آن در محدوده کشورهای عضو پیمان شنگن دیگر از نه از ایست بازرسی‌های مرزی خبری هست نه از صف‌های طولانی دریافت ویزا. شبیه به سفر از استانی به استانی دیگر است.

اگر می‌خواهید ویزای شنگن دریافت کنید و با آن از چند کشور عضو این پیمان‌نامه دیدن کنید باید از سفارتخانه آن کشوری که مقصد اصلی سفرتان است ویزا دریافت کنید. مثلا اگر فرانسه مقصد اصلی شماست، باید از فرانسه ویزا بگیرید.

اگر هیچ مقصد اصلی ندارید و می‌خواهید تعدادی از این کشورها را ببینید، باید از سفارتخانه کشوری که ابتدا به آن سفر می‌کنید، روادید دریافت کنید.

 

کشورهای عضو شنگن:

کشورهای عضو شنگن عبارتند از: اتریش، اسپانیا، استونی، ایسلند ، اسلوواکی، سوئیس، اسلوونی، جمهوری چک، لتونی، لهستان، لیتوانی، مالت، مجارستان، ایتالیا، آلمان، بلژیک، پرتغال، دانمارک،  سوئد،  فرانسه، فنلاند، لوکزامبورگ، نروژ، هلند و یونان.

کشورهایی که به طور کامل در پیمان شنگن عضویت ندارند عبارتند از: انگلستان، ایرلند، بلغارستان، قبرس، رومانی، لیختن‌اشتاین.

کشورهای کوچک آندورا، واتیکان، سان مارینو و موناکو به دلیل موقعیت جغرافیایی‌شان، وضعیت ویژه‌ای دارند. آنها در درون حوزه‌ی شنگن قراردارند و میان آنها با کشورهای همجوارشان کنترل مرزی وجود ندارد.

فروش پاسپورت وچالشهای کشورهای کاندید و شاخص های الحاق شنگن:

در سالهای اخیر چالشهای فراوانی پیش روی کشورهای کاندید پیوستن به حوزه شنگن وجود داشته است ،در این نوشته مختصر با برخی از مشکلات و وقایع پیش آمده و تنشهای کشورها در مواجهه با الحاق به شنگن آشنا میشوید.

اخبار و موضوعات زمینه:

به گزارش گاردین، قبرس سال‌هاست به ثروتمندان روس و اوکراینی برای ورود به کشورهای عضو پیمان شینگن پاسپورت می‌فروشد و از چنین راهی از سال ۲۰۱۳ میلادی تاکنون بیش از ۴ میلیارد یورو درآمد داشته است.

صدها ثروتمند روس و اوکراینی، از جمله شماری از مظنونان به فساد مالی، در سال‌های گذشته از طریق برنامه مناقشه‌برانگیز صدور ویزا، از دولت قبرس پاسپورت گرفته و بدین‌ترتیب عملا امکان ورود همیشگی به کشورهای امضاکننده‌ توافق‌نامه شینگن را یافته‌اند.

روزنامه بریتانیایی گاردین با استناد به مدارک فاش‌شده‌ی محرمانه‌ای که توانسته به آنها دسترسی پیدا کند، گزارشی در این مورد منتشر کرده است. طبق این گزارش، دولت نیکوزیا از سال ۲۰۱۳ میلادی با معامله پاسپورت بیش از ۴ میلیارد یورو درآمد داشته است.

به گزارش ایسنا،تنها در سال ۲۰۱۶ بیش از ۴۰۰ پاسپورت به این شکل در قبرس فروخته شده‌اند.

به گزارش گاردین، حال برای نخستین بار فهرستی با نام خریداران ثروتمند برملا شده است. در میان خریداران، فعالان اقتصادی سرشناسی که از نفوذ سیاسی چشمگیری برخوردار هستند هم دیده می‌شوند؛ از جمله یکی از نمایندگان پارلمان روسیه و بنیان‌گذار یکی از بانک‌های اوکراینی.

به گزارش دویچه‌وله، قبرس در سال ۲۰۱۳ قوانین خود در رابطه با دریافت تابعیت را تغییر داد. طبق این قوانین جدید، متقاضیان لازم نیست ثابت کنند که به زبان محلی سخن می‌گویند یا برای زمانی طولانی در این جزیره ساکن بوده‌اند. یک سرمایه‌گذاری مسکن دو میلیون یورویی یا دو و نیم میلیون یورویی در حوزه شرکت‌ها یا اوراق قرضه دولتی کفایت می‌کند.

گاردین به نقل از وزارت دارایی قبرس می‌نویسد، نظارت دقیقی بر متقاضیان وجود دارد. به ادعای این وزارتخانه، برنامه صدور ویزا برای “سرمایه‌گذاران صادقی” به‌وجود آمده که “موقعیت تجاری تثبیت‌شده‌ای دارند و نیازمند اقامت درازمدت در قبرس هستند”.

قبرس نخستین کشوری نیست که با ویزای موسوم به “ویزای طلایی” خبرساز می‌شود. دولت‌های لتونی، یونان، اسپانیا، پرتغال و مجارستان نیز پیش‌تر با برنامه‌های مشابهی برای سرمایه‌گذاران سراسر جهان جنجال برانگیخته بودند. کشور مالت تنها در سال ۲۰۱۵ حدود ۲۰۰ میلیون یورو از راه فروش پاسپورت درآمد کسب کرده بود.

هفته‌نامه آلمانی اشپیگل نیز سال ۲۰۱۵ در گزارشی تفصیلی از فروش ویزای اتحادیه اروپا به ثروتمندان خارجی از جمله در مالت، قبرس و مجارستان پرده برداشته بود. برای نمونه برنامه ویزای مجارستان به صراحت درباره “کارت ورودی” به بازار اقتصادی آلمان تبلیغ کرده بود.

منتقدان سال‌هاست که معامله ویزا را مورد حمله قرار می‌دهند، اما اتحادیه اروپا قدرت زیادی برای تغییر این روند ندارد. حق اعطای تابعیت در حوزه اختیارهاي کشورهای عضو است.

گیرنده تابعیت اتحادیه اروپا اجازه دارد، علاوه بر رفت و آمد آزاد در حوزه کشورهای عضو پیمان شینگن، در هر یک از این کشورها سکونت و کار کند. ۲۶ کشور، شامل ۲۲ کشور عضو اتحادیه اروپا به اضافه نروژ، ایسلند، سوئیس و لیختن‌اشتاین، حوزه کشورهای عضو پیمان شنگن را تشکیل می‌دهند.

گرچه معمولا تنها مرزهای بیرونی اتحادیه اروپا کنترل می‌شوند و کشورهای عضو بر مرزهای خود با یکدیگر کنترل چندانی ندارند، اما استثناهایی هم وجود دارد. پس از اعمال فشار کشورهایی نظیر آلمان، کمیسیون اتحادیه اروپا تصمیم گرفت، با توجه به تهدیدهای تروریستی دامنه‌دار، کنترل مرزی میان این کشورها با هم را نیز در درازمدت امکان‌پذیر سازد.

نگرانی کشورهای عضو

درخواست کنترل مجدد مرزهای کشورهای عضو شنگن از طرف کشورهایی مطرح شد که نگران ورود بی‌رویه و غیرقانونی مهاجران به کشورشان بودند.

هانس پتر فریدریش، وزیر کشور آلمان، موافقت کشورهای عضو را در اصلاح پیمان شنگن قدم مثبتی در اتحادیه اروپا ارزیابی کرد و در برلین گفت این توافق نشان‌دهنده آن است که کشورهای عضو پیمان شنگن قدرت تصحیح اشتباه‌ها در قراردادهای موجود خود را دارند.

مخالفت با توسعه کشورهای عضو شنگن

هانس پتر فریدریش، وزیر کشور آلمان در ماه مارس سال ۲۰۱۳ نیز به همراه نمایندگان کشورهای فنلاند و هلند مخالفت خود را با پیوستن رومانی و بلغارستان به پیمان شنگن اعلام کرده بودند.

به گفته وزیر کشور آلمان شهروندان رومانی و بلغارستان بیشتر برای دریافت کمک‌های اجتماعی راهی کشورهایی با وضعیت اقتصادی بهتر می‌شوند و زمانی نیز که به کشورشان بازگردانده می‌شوند، پس از مدت کوتاهی دوباره بازمی‌گردند.

بلغارستان و رومانی از سال ۲۰۰۷ به عضویت اتحادیه اروپا درآمده‌اند.

 

پیوستن به پیمان شنگن تنها در صورت موافقت تمامی کشورهای عضو امکان‌پذیر است.

مخالفت اتحادیه اروپا با پیوستن رومانی و بلغارستان به پیمان شنگن

وزیران کشور اعضای اتحادیه‌ اروپا در دیدار روز پنجشنبه ۲۲ سپتامبر، (۳۱شهریور) در بروکسل با پیوستن رومانی و بلغارستان به پیمان شنگن مخالفت کرد

به گزارش دویچه وله،  به این ترتیب مرزهای این دو کشور با دیگر کشورهای عضو اتحادیه‌ اروپا همچون گذشته کنترل خواهد شد. این تصمیم با اعتراض مسئولان بلندپایه‌ی رومانی و بلغارستان روبرو شده است.

ضعف رومانی و بلغارستان در مبارزه با فساد

دو کشور رومانی و بلغارستان، که پیشتر جزو بلوک شرق محسوب می‌شدند از سال ۲۰۰۷ میلادی به اتحادیه‌ اروپا پیوسته‌اند. عضویت کامل این دو کشور در اتحادیه، به ویژه پذیرفته شدنشان در جمع اعضای شنگن محتاج موافقت تمام کشورهای عضو است. مطابق برنامه‌های تدوین شده قرار بود پیوستن دو کشور یادشده به شنگن در ماه مه سال جاری انجام شود.

نشست سران اتحادیه اروپا در ماه مارس سال ۲۰۱۱ به دلیل مخالفت آلمان و فرانسه نتوانست در مورد عضویت کامل رومانی و بلغارستان به توافق برسد. یک سخنگوی وزارت خارجه آلمان  آن زمان گفته بود، برلین و پاریس در اصل خواهان پیوستن این دو کشور به منطقه‌ی شنگن هستند اما رومانی و بلغارستان هنوز موفق نشده‌اند قوانین کارآمدی برای مبارزه با فساد و جرایم سازمان‌یافته به تصویب برسانند.

خطر باز شدن مرزهای رومانی و بلغارستان

برخی از کشورهای اروپایی معتقدند با توجه به ضعف قوانین در دو کشور شرقی این قاره، گشایش مرزها و آزادی رفت آمد می‌تواند امنیت داخلی اروپا را به خطر بیندازد. در نشست روز پنج‌شنبه در بروکسل دو کشور هلند و فنلاند با ورود رومانی و بلغارستان به شنگن و برچیدن پست‌های بازرسی در مرزهای این دو کشور مخالفت کردند.

با به بن‌بست رسیدن مجدد مذاکرات، وزیران کشور اعضای اتحادیه اروپا بر سر گسترش مرزهای منطقه‌ی شنگن، اکنون باید سران اتحادیه در نشست آتی خود (۱۷ و ۱۸ اکتبر) در مورد راهی برای حل این معضل به توافق برسند. تاریخ جدیدی برای بررسی تقاضای رومانی و بلغارستان تعیین نشده و به نظر می‌رسد گشایش مرحله‌ای مرزهای زمینی و هوایی که برای پایان ماه اکتبر برنامه‌ریزی شده بود فعلا منتفی شده باشد.

 

اعتراض به تصمیم اتحادیه‌ی اروپا

خبرگزاری آلمان از قول یک دیپلمات اروپایی نوشت، قرار بعدی برای مذاکره در این مورد ماه مارس سال ۲۰۱۲ خواهد بود. بنابر این گزارش وزیر اروپای رومانی، لئونارد اوربان، رد تقاضای کشورش را به شدت مورد حمله قرار داده و می‌گوید مولفه‌های تصمیم‌گیری در این مورد مطلقا ناروشن و دلبخواهی هستند. او تاکید می‌کند کشورش با چشم‌انداز پیوستن به شنگن یک میلیارد یورو در امنیت مرزهایش سرمایه‌گذاری کرده است.

لئونارد اوربان ابراز نگرانی می‌کند که اتحادیه‌ی اروپا با توجه به بحران مالی موجود گسترش منطقه شنگن را تا زمان درازی به تاخیر بیندازد. وزیر کشور بلغارستان، زوتان زوتانویچ نیز کشورهای هلند و فنلاد را مورد انتقاد قرار داده می‌گوید این دو کشور هیچ دلیلی معقولی برای مخالفت خود ابراز نکرده‌اند.

نگرانی‌های هلند و فنلاند

هلند و فنلاند برای مخالفت خود با گسترش منطقه‌ی شنگن بر همان نکاتی تاکید می‌کنند که شش ماه پیش پاریس و برلین بر آن انگشت گذاشته بودند. به اعتقاد آنها کشورهای بالکان هنوز معضل رشوه‌خواری و جرایم سازمان یافته را در کشور خود مهار نکرده‌اند و در صورت برداشتن مرزها راه ورود تبهکاران به اروپای غربی باز خواهد شد. وزیر امور مهاجران هلند، گرد لرس می‌گوید هر دو کشور برای مبارزه با فساد باید کار‌های زیادی انجام دهند.

وی خاطرنشان می‌کند، ما میل نداریم الان تصمیمی بگیریم که بعدها مایه‌ی پشیمانی شود. به گفته‌ی او چنین حالتی اعتماد شهروندان را به نهادهای اروپایی خدشه‌دار می‌کند. به نتیجه نرسیدن تقاضای رومانی و بلغارستان برای عضویت کامل در اتحادیه‌ی اروپا با انتقاد برخی دیگر از کشورهای عضو روبرو شده است.

ناخشنودی لهستان از پیمان شکنی اتحادیه

یژی میلر، وزیر کشور لهستان می‌گوید اتحادیه‌ی اروپا به وعده‌های خود به دو عضو جدید پایبند نبوده است. میلر روز پنجشنبه در حاشیه‌ی نشست بروکسل ابراز تاسف کرد که به این ترتیب نسبت به ایده‌ی اروپای متحد بی‌اعتنایی شده است. لهستان در حال حاضر ریاست دوره‌ای شورای وزیران اتحادیه را بر عهده دارد و از پیوستن رومانی و بلغارستان به منطقه شنگن حمایت می‌کند.

 

پیشنهاد لهستان برای حل معضل یاد شده نیز مورد توافق شورای وزیران قرار نگرفته است. لهستان پیشنهاد می‌کند بلغارستان و رومانی مرحله به مرحله به عضویت کامل شنگن درآیند. بر این اساس، باید در ماه اکتبر مرزهای هوایی و دریایی و از میانه‌ی سال ۲۰۱۲ مرزهای زمینی این دو کشور با دیگر کشورهای عضو اتحادیه برچیده شود.

پاریس و برلین که بهار امسال جلوی ورود بلغارستان و رومانی به شنگن را سد کردند با گذاشتن پیش شرطی از پیشنهاد لهستان استقبال کرده‌اند. این دو کشور معتقدند کنار گذاشتن کنترل مرزهای هوایی و دریایی می‌تواند در ماه اکتبر آغاز شود اما این کار به معنای برچیدن الزامی مرزهای زمینی در سال آینده نخواهد بود. آلمان و فرانسه بر این نظرند که تصمیم‌گیری در این مورد باید سال دیگر و با توجه به وضعیت آن زمان دو کشور انجام شود.در منطقه‌ی شنگن که از سال ۱۹۸۵ شکل گرفته کشورها مرزهای داخلی میان خود را کنترل نمی‌کنند، در عوض کنترل مرزهای خارجی منطقه شدت گرفته است. شنگن اکنون ۲۵ عضو دارد. در کنار ۲۲ کشور عضو اتحادیه‌ی اروپا، سوئیس، نروژ و ایسلند نیز به پیمان شنگن پیوسته‌اند. بر سر نحوه‌ی پذیرش کشورهای جدید از نخستین سال‌های شکل‌گیری شنگن میان کشورهای عضو اختلاف وجود داشته است.